Schizofrenia: weź udział w badaniu klinicznym!

Odtwórz film, aby dowiedzieć się więcej:

1. Czym jest schizofrenia?

Schizofrenia jest zaburzeniem psychotycznym, które często występuje w postaci epizodów. Zwykle objawia się halucynacjami i urojeniami. Może to prowadzić do pogorszenia jakości życia społecznego, zawodowego i samoopieki.

2. Jakie są typowe objawy schizofrenii?

Typowe objawy schizofrenii w ostrej fazie to psychozy, urojenia i omamy. W fazie przewlekłej osoby dotknięte chorobą wykazują więcej objawów negatywnych:

Ostra faza charakteryzuje się psychozami (utratą kontaktu z rzeczywistością), halucynacjami (np. słyszeniem głosów), urojeniami (np. urojeniami prześladowczymi), dezorganizacją mowy lub zaburzeniami zachowania. Są to tzw. objawy pozytywne i nie występują u osób zdrowych.

W fazie przewlekłej dominują objawy negatywne. Należą do nich obniżony poziom motywacji, brak emocji, brak koncentracji i zaniedbywanie codziennych czynności.

Objawy mogą być nagłe lub stopniowe. Mogą być one jednak tak silne, że mają decydujący wpływ na życie chorego, jego codzienność i środowisko społeczne. Prowadzi to zwykle do problemów w pracy i w związkach, a także w ogólnemu radzeniu sobie z codziennością.

Diagnoza: schizofrenia

Rozpoznanie schizofrenii opiera się na objawach. Intensywne rozmowy z pacjentami i krewnymi idą w parze z badaniami lekarskimi. Jeśli wykluczone są inne przyczyny psychozy, diagnoza brzmi: schizofrenia.

Choroby mózgu, takie jak padaczka czy guz mózgu, mogą w ostrej fazie wywoływać podobne objawy psychotyczne jak schizofrenia. Należy również wykluczyć możliwość, że urojenia zostały wywołane przez środki odurzające, takie jak kokaina czy LSD. Schizofrenię należy również odróżnić od innych chorób psychicznych, takich jak choroba dwubiegunowa, autyzm czy zaburzenia osobowości.

Do objawów negatywnych zalicza się brak motywacji, apatia itp., które przypominają depresję – należy je więc także wykluczyć.

3. Jakie są rodzaje schizofrenii?

Objawy schizofrenii różnią się w zależności od postaci choroby.

Schizofrenia paranoidalna: Klasyczna postać schizofrenii objawia się halucynacjami i urojeniami. Objawy negatywne, takie jak bezruch czy zmiany w mowie, prawie nie występują w tej postaci.

Schizofrenia hebefreniczna: ta postać często dotyka nastolatków i charakteryzuje się zmianami zachowania, obniżeniem reakcji emocjonalnych lub zaburzeniami nastroju.

Schizofrenia katatoniczna: W tej postaci na pierwszy plan wysuwają się nieprawidłowości fizyczne. Ciało zostaje sparaliżowane na wiele godzin, ruchy stają się bezcelowe, a twarz ulega zniekształceniu. Ta forma dotyka również młodych ludzi od 15 roku życia.

Schizofrenia rezydualna: Jest to przypadek dłużej trwającej schizofrenii. W tym przypadku choroba doprowadziła do długotrwałych zmian w osobowości. Typowy jest również brak motywacji, ograniczenie emocjonalne i izolacja społeczna.

Spektrum schizofrenii i inne zaburzenia psychotyczne

Oprócz pełnoobjawowej schizofrenii mogą wystąpić także inne zaburzenia psychotyczne:

• zaburzenie urojeniowe
• krótkotrwałe zaburzenie psychotyczne
• zaburzenie schizofreniczne
• zaburzenie schizoafektywne
• zaburzenie psychotyczne wywołane przez substancję lub narkotyk

4. Jakie są możliwe przyczyny schizofrenii?

Przyczyna schizofrenii wciąż nie jest znana. Dotychczasowe badania wykazały jednak, że w jej rozwoju odgrywają rolę zmiany w mózgu oraz czynniki biochemiczne. W grę mogą wchodzić również predyspozycje genetyczne.

5. Obecne możliwości leczenia schizofrenii

Leczenie schizofrenii opiera się zwykle na działaniach farmakologicznych i psychoterapeutycznych oraz wsparciu socjo-edukacyjnym.

6. Aktualny stan badań nad schizofrenią

W ostatnich latach badania kliniczne przyczyniły się do opracowania nowych leków na schizofrenię, które działają lepiej i powodują mniej działań niepożądanych. Między innymi dlatego tzw. schizofrenia katatoniczna, w której obraz kliniczny składa się głównie z zaburzeń psychomotorycznych, występuje dziś rzadziej. Ogólnie rzecz biorąc, tak zwane objawy pozytywne, czyli urojenia i halucynacje, które występują w ostrej fazie, mogą być obecnie leczone lekami u większości pacjentów.

Jedną z trudności w leczeniu pacjentów ze schizofrenią jest złożoność objawów. Naukowcy poszukują więc nowych podejść do leczenia różnych objawów choroby. Na przykład nowy środek o nazwie BI 424809 daje nadzieję na poprawę terapii zaburzeń poznawczych w schizofrenii. Substancja ta hamuje wychwyt zwrotny glicyny, aminokwasu pełniącego funkcję neuroprzekaźnika hamującego w mózgu. W międzynarodowym badaniu substancja ta osiągnęła obiecujące wyniki i poprawiła sprawność poznawczą badanych osób.

W badaniach nad przyczynami choroby również poczyniono duże postępy. Na przykład grupie badawczej z Charité w Berlinie udało się zidentyfikować dużą liczbę genów, które są odpowiedzialne za rozwój schizofrenii. W tym celu porównano DNA setek tysięcy osób ze schizofrenią i bez niej. W sumie udało się powiązać z chorobą 120 konkretnych genów. Udało się również zidentyfikować pewne neurony jako nosicieli ryzyka genetycznego. Odkrycia mają posłużyć jako podstawa do nowych podejść terapeutycznych.

7. Badania kliniczne dotyczące schizofrenii – najczęściej zadawane pytania

Jakie są badania dotyczące schizofrenii?

W obecnych badaniach klinicznych prowadzone są prace badawcze mające na celu ustalenie, które leki i podejścia terapeutyczne działają najlepiej u których pacjentów ze schizofrenią i powodują jak najmniej działań niepożądanych.

Leczenie tzw. negatywnych objawów schizofrenii jest przedmiotem wielu aktualnych badań. Objawy te często pojawiają się w fazie przewlekłej i charakteryzują się listownością, brakiem emocji, wyczerpaniem i trudnościami z koncentracją. Osoby dotknięte tym problemem często mają trudności z wykonywaniem codziennych czynności i wycofują się ze środowiska społecznego. Wiąże się to często z wysokim poziomem cierpienia i bólu. Obecne badania opracowują między innymi leki, które mogą lepiej leczyć te objawy.

W badaniach PREMISS i cTBS bada się skuteczność przezczaszkowej stymulacji magnetycznej (TMS) komórek nerwowych w mózgu. Metoda tajest stosowana w ramach obu badań przeciwko przewlekłym halucynacjom akustycznym, jak również przeciwko objawom negatywnym i jest sprawdzana pod kątem jej skuteczności.

Schizofrenia może przebiegać w różny sposób u różnych chorych. Epizody schizofreniczne mogą przeplatać się z okresami zdrowia psychicznego. U niektórych pacjentów przebieg choroby jest postępujący, lecz każdy przypadek jest indywidualny. Dlatego przebieg schizofrenii jest również przedmiotem badań klinicznych. Na przykład w badaniu CDP (Clinical Deep Phenotyping) bada się widoczne cechy (fenotypy) pacjentów ze schizofrenią, aby zrozumieć mechanizmy choroby. Celem długoterminowym jest lepsze dostosowanie leczenia do potrzeb poszczególnych pacjentów.